قدس آنلاین- تکتم بهاردوست: مسعود عتیقی مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران درباره خورشید گرفتگی اول تیر ماه توضیح داد: پس از  خورشید گرفتگی حلقوی بامداد پنج دی ماه ۹۸ مجددا زمین در سایه ماه قرار میگرد و مهری تابان با نقابی بر چهره در کشور مان به صورت جزئی دیده خواهد شد. بنابر این تا چند روز آینده در اولین روز از فصل گرما و در ابتدای تابستان امسال خورشید گرفتگی رخ خواهد داد که رصد گران کشور این واقعه را به صورت جزیی مشاهده خواهند کرد.

وی افزود: این کسوف که از نوع حلقوی است مانند کسوف اوایل زمستان ۹۸ در برخی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و تا جنوب شرق آسیا ادامه خواهد داشت. این گرفت از قاره افریقا آغاز بجز بخش های غربی این قاره در اسیا، بخش های جنوبی قاره اروپا و همچنین بخش بسیار کوچکی  از شمال استرالیا رویت خواهد شد.

عتیقی ادامه داد: این گرفت به «ساروس» ۱۳۷ تعلق دارد و سی و ششمین گرفت از هفتاد گرفت خورشید در این ساروس است. این خورشید گرفتگی اولین کسوف در سال جاری و تنها خور گرفت قابل مشاهده در ایران در سال ۹۹ است. بیشترین درصد خورشید گرفتگی در پسابندر در شرقی ترین نقطه منطقه چابهار خواهد بود.

مدیر انجمن نجوم آماتور ایران بیان کرد: گرفت اول تیر امسال در تهران با حدود ۴۸ درصد پوشش  سطح خورشید  توسط ماه، در جنوب شرقی ترین نقاط کشور بیشترین درصد پوشش گرفت در نقاط خشکی ۹۸ درصد و در مرزهای آبی کشور مان این عدد تا نزدیک به ۹۹ درصد نیز خواهد بود.

وی گفت: این در حالی است  که در غربی ترین نقاط شمال غرب ایران پوشش خورشید به حدود ۳۰ درصد می رسد. این خورشید گرفتگی در تهران ساعت ۹:۰۴ دقیقه صبح روز یکشنبه اول تیر ۹۹ اغاز و تا ساعت ۱۱:۳۸ دقیقه صبح آن روز  ادامه خواهد داشت. حداکثر گرفت در تهران ساعت ۱۰:۱۶ دقیقه قابل مشاهده خواهد بود. در استان خراسان رضوی و در شهر مشهد ساعت ۹:۱۰ صبح خورشید گرفتگی اغاز و تا ساعت ۱۱:۵۹ دقیقه ادامه دارد. این اعداد برای سایر شهرهای کشور با قدری تفاوت رخ خواهد داد.

عتیقی ادامه داد: گرفت حلقوی خورشید در روز اول تیر تقریبا در مرز کنگو و جمهوری دموکراتیک افریقا اغاز می شود و سپس کشورهای یمن، عربستان و عمان را طی خواهد کرد و پس از عبور از اقیانوس هند وارد جنوب کشور پاکستان شده و سپس از شمال هند می گذرد و از ان جا کشورهای بوتان، چین و تایوان را پشت سر گذاشته و در دریای فیلیپین در غرب اقیانوس ارام پایان خواهد یافت. بیشترین زمان گرفت حلقوی در شمال هند به ۳۸ ثانیه می رسد.

مسعود عتیقی توضیح داد: نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد این است که گرفت خورشید در ایران به صورت جزئی است و استفاده از عینک های مخصوص رصد خورشید برای رصد این گرفت توسط علاقه مندان ضروری است. کسوف یک تیر ۹۹ به صورت جزئی در ایران و در  برخی کشورها حلقوی دیده می شود و حتما برای رصد آن باید از عینک های مخصوص رصد خورشید استفاده کرده و به هیچ وجه با چشم غیر مسلح این خورشید گرفتگی رصد نشود. همچنین در صورت رصد با تلسکوب و یا دوربین دو چشمی و حتی عکاسی نجومی از این رویداد حتما از قبل باید تحهیزات، مجهز به فیلتر استاندارد از جمله فیلتر مایلار باشد چرا که نگاه مستقیم به خورشید حتی برای  یک مدت کوتاه بسیار خطرناک و عواقب جبران ناپذیری خواهد داشت

مقاصد نزدیک به ایران مناسب برای رصد خورشید گرفتگی اول تیر ۹۹

هر چند به دلیل شیوع کرونا سفر خارجی و حتی سفر در کشور برای رصد این پدیده چندان منطقی نیست و توصیه هم نمی شود به ویژه ان که استان های جنوبی از جمله استان سیستان و بلوچستان از لحاظ بیماری در وضعیت قرمز از لحاظ بیماری کوید ۱۹ هستند باز هم کشور عمان یکی از مقاصد خارجی نزدیک  به ایران برای رصد خورشید گرفتگی حلقوی محسوب می شود و باتوجه به اینکه در هنگام وقوع کسوف ارتفاع خورشید از افق نسبتا کم است در تلفیق با مناظر طبیعی و ساختمان ها تصاویر جذابی را از این خورشید گرفتگی ثبت کرد

انجمن نجوم اماتوری ایران به دلیل وجود بیماری کرونا  به جهت حفظ سلامتی اعضای خود و عموم مردم هیچ برنامه رصدی اختصاصی و عمومی در تهران و سایر شهرها نخواهد داشت و تنها گروه پژوهش این مرکز در قالب گروه کوچکی در استان تهران اقدام به رصد و ثبت گزارش علمی از این پدیده زیبای خلقت خواهند نمود که تصاویر آن از طریق فضاهای مجازی اختصاصی انجمن در اختیار قرار خواهد گرفت.

وی افزود: دو هفته بعد از کسوف اول تیر ماه  در بامداد یکشنبه ۱۵ تیر ماه یک ماه گرفتگی که ان هم از نوع نیم سایه است رخ خواهد داد که کشور مان در منطقه تحت پوشش این ماه گرفت نیست. ضمن اینکه ماه گرفتگی نیم سایه که در نجوم قدیم به آن خسوف غیر مرئی می گفتند با چشمان انسان چندان محسوس نبوده و ارزش رصدی ندارد.

خورشید گرفتگی بعدی در سال ۹۹

پنج گرفت خورشید و ماه گرفتگی  در سال ۹۹ رخ می دهد سه ماه گرفتگی و دو خورشید گرفتگی که یکی از ان ها در ۱۶ خرداد شاهد آن بودیم.

پس از خورشید گرفتگی اول تیر و ماه گرفتگی ۱۵ تیر امسال خور گرفت بعدی در سال ۹۹ روز دوشنبه  ۲۴ اذر ۸۹ رخ خواهد داد که از نوع گرفت کلی خواهد بود و در امریکای جنوبی قابل مشاهده است و این پدیده در کشور مان مشاهده نخواهد شد.

وی در توضیح خورشید گرفتگی حلقوی توضیح داد: با وجود عبور قرص کامل ماه از مقابل صفحه خورشید گاهی اوقات تمام قرص خورشید پوشیده نشده و گرفت کامل رخ نمی دهد و دلیل این موضوع عموما ان است که ماه اگر در کمترین فاصله با زمین نباشد و یعنی در اوج زمینی یا نزدیک به ان باشد قطر ظاهری ماه کوچکتر از قرص خورشید بوده و حلقه ای از اتش در اطراف دیسک سیاه ماه دیده خواهد شد. از سوی دیگر خورشید در انقلاب  تابستانی نیم کره شمالی از زمین دور و در انقلاب زمستانی این نیم کره حدود پنج میلیون کیلومتر به زمین نزدیک  تر است و طبیعی است که قطر ظاهری مهر تابان در فاصله کمتر به زمین بزرگتر و در فاصله دورتر از زمین کوچکتر است و بر این اساس شرایط مداری ماه و خورشید نسبت به زمین در نوع کسوف موثر می باشد به طور کلی علت اینکه برخی اوقات شاهد گرفت حلقوی هستیم نه تنها به قطر ظاهری ماه بلکه به قطر ظاهری خورشید نیز مربوط است.

‌انتهای خبر/